Κολπική ξηρότητα, ένα πρόβλημα «ταμπού»
Πολλές γυναίκες έχουν συνδέσει νοητικά την κολπική ξηρότητα με την εμμηνόπαυση. Ο συσχετισμός όμως αυτός απέχει από την πραγματικότητα, αφού η κατάσταση αυτή μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκες διαφόρων ηλικιακών ομάδων και για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Πάμε λοιπόν να δούμε τι ισχύει σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα και ίσως να καταρρίψουμε μερικούς μύθους.
Τι είναι η κολπική ξηρότητα;
Η κολπική ξηρότητα είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή λίπανση του κόλπου. Η κατάσταση αυτή απασχολεί μεγάλο αριθμό γυναικών, κυρίως κατά την εμμηνόπαυση, ωστόσο δεν περιορίζεται αποκλειστικά σε αυτήν τη φάση της ζωής. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ως αποτέλεσμα ορμονικών μεταβολών, φαρμακευτικών αγωγών, ψυχολογικών παραγόντων ή ακατάλληλων συνηθειών περιποίησης της ευαίσθητης περιοχής. Παρόλο που είναι ιδιαίτερα κοινή και συχνά επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής της γυναίκας, παραμένει ένα θέμα που δύσκολα συζητείται, ακόμα και με τον γυναικολόγο, εξαιτίας ντροπής ή εσφαλμένων πεποιθήσεων.
Αιτιολογία κι επιβαρυντικοί παράγοντες
Η βασική αιτία της κολπικής ξηρότητας είναι η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων, ορμονών οι οποίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας του κόλπου. Τα οιστρογόνα συμβάλλουν στη φυσική λίπανση της περιοχής, στη διατήρηση της ελαστικότητας των τοιχωμάτων του κόλπου, καθώς και στη διατήρηση ενός όξινου περιβάλλοντος που λειτουργεί προστατευτικά απέναντι σε παθογόνους μικροοργανισμούς. Όταν τα επίπεδά τους μειώνονται, όπως συμβαίνει συνήθως στην εμμηνόπαυση, μετά τον τοκετό ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού, ο κόλπος γίνεται πιο ξηρός, πιο ευάλωτος σε μολύνσεις, και η σεξουαλική επαφή μπορεί να γίνει επώδυνη.
Βέβαια, οι αιτίες της κολπικής ξηρότητας δεν έχουν τις ρίζες τους μόνο στα επίπεδα των οιστρογόνων. Εκτός από τη φυσιολογική πτώση των οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση, συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες στην εμφάνισή της. Σε αυτούς συγκαταλέγονται η μυκητίαση του κόλπου, η λήψη αντικαταθλιπτικών ή αντισυλληπτικών χαπιών, η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία, η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός, ακόμα και το έντονο άγχος. Επιπλέον, η συχνή χρήση κοινών σαπουνιών, αφρόλουτρων ή ενδοκολπικών πλύσεων με επιθετικά συστατικά διαταράσσει τη φυσική χλωρίδα του κόλπου, οδηγώντας σε ερεθισμούς και αυξημένη ξηρότητα. Ο κόλπος είναι ένα όργανο που αυτοκαθαρίζεται, επομένως κάθε υπερβολική ή ακατάλληλη φροντίδα μπορεί να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.
Σχετιζόμενες παθολογικές καταστάσεις
Η κολπική ξηρότητα δεν είναι μόνο ένα «τοπικό» ζήτημα. Συνδέεται συχνά με άλλες καταστάσεις, όπως η ατροφική κολπίτιδα, η αιδοιοκολπική χαλάρωση, η ακράτεια ούρων, οι συχνές ουρολοιμώξεις και η εμφάνιση πόνου ή αιμορραγίας κατά την επαφή. Όλα αυτά είναι μέρος του συνδρόμου της Ουρογεννητικής ατροφίας και μπορεί να συνυπάρχουν ή να εμφανίζονται σταδιακά, συνθέτοντας μια κατάσταση που έχει τόσο σωματικό όσο και ψυχολογικό αντίκτυπο στη γυναίκα. Η απώλεια ελαστικότητας και ενυδάτωσης του κόλπου δεν επηρεάζει μόνο τη σεξουαλική ζωή, αλλά και την καθημερινή ευεξία και αυτοπεποίθηση.
Συχνά, η γυναίκα αποφεύγει να μιλήσει γι’ αυτά τα προβλήματα είτε από αμηχανία είτε από την πεποίθηση ότι πρόκειται για «φυσιολογικές συνέπειες της ηλικίας». Όμως η αλήθεια είναι πως, αν και πρόκειται για κοινή κατάσταση, δεν είναι αναπόφευκτη ούτε μη αντιστρεπτή. Υπάρχουν διαθέσιμες και αποτελεσματικές θεραπείες, αρκεί να γίνει η σωστή διάγνωση και να προσαρμοστεί η αντιμετώπιση στις ανάγκες της κάθε γυναίκας.
Συμπτώματα που προκαλεί η κολπική ξηρότητα
Τα πιο συχνά συμπτώματα της κολπικής ξηρότητας περιλαμβάνουν:
- κνησμό ή τσούξιμο στην είσοδο ή εσωτερικά του κόλπου
- αίσθημα καύσου
- πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
- μικρή αιμορραγία μετά τη συνουσία
- συχνοουρία και επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις
- ερυθρότητα και οίδημα
- μειωμένη διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα, λόγω του άγχους για τον πόνο ή την ενόχληση.
Μέτρα αντιμετώπισης για την κολπική ξηρότητα
Η αντιμετώπιση της κολπικής ξηρότητας εξαρτάται από την αιτία της, αλλά και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι η επίσκεψη στον γυναικολόγο και η συζήτηση, χωρίς ντροπή, όλων των ενοχλημάτων. Ο ιατρός θα ζητήσει πιθανώς έναν πλήρη γυναικολογικό έλεγχο, με αιματολογικές ορμονικές εξετάσεις και καλλιέργεια κολπικού υγρού, ώστε να αποκλειστεί πιθανή λοίμωξη ή ορμονική ανεπάρκεια.
Για ήπια έως μέτρια συμπτώματα, προτείνεται συχνά η χρήση ειδικών ενυδατικών σκευασμάτων ή λιπαντικών, τα οποία διατηρούν την υγρασία και επαναφέρουν την ελαστικότητα. Αυτά μπορεί να είναι με βάση το υαλουρονικό οξύ, μια φυσική ουσία που συγκρατεί την υγρασία στους ιστούς και προσφέρει άμεση ανακούφιση. Τα κολπικά υπόθετα με υαλουρονικό οξύ ή άλλα ενυδατικά συστατικά χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση και έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα.
Σε περιπτώσεις όπου η ξηρότητα σχετίζεται με ορμονικές αλλαγές, συστήνεται η θεραπεία με τοπική χορήγηση οιστρογόνων – είτε σε μορφή κρέμας, είτε ως υπόθετα ή δισκία. Η θεραπεία αυτή επαναφέρει την υγρασία, την οξύτητα και την ανθεκτικότητα του κολπικού βλεννογόνου. Είναι ασφαλής όταν χορηγείται τοπικά και ιδιαίτερα αποτελεσματική, ειδικά όταν συνδυάζεται με αλλαγές στη φροντίδα της ευαίσθητης περιοχής.
Κολπική ξηρότητα κι επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή της γυναίκας
Η συσχέτιση του προβλήματος με τη σεξουαλική ζωή των γυναικών το καθιστά αδικαιολογήτως θέμα ταμπού. Παράλληλα, λίγες ασθενείς γνωρίζουν πως η θεραπεία συνήθως είναι απλή και εξαιρετικά αποτελεσματική.
Η κολπική ξηρότητα είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να απασχολήσει γυναίκες κάθε ηλικίας και όχι μόνο στην εμμηνόπαυση. Οι παράγοντες που ουσιαστικά μπορούν να την προκαλέσουν ποικίλουν, από σωματικούς, δηλαδή ορμονικές αλλαγές, μέχρι και ψυχολογικούς όπως το στρες. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την υπερβολική χρήση προϊόντων καθαρισμού του κόλπου.
Πρόληψη εμφάνισης του συγκεκριμένου προβλήματος
Τέλος, η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο. Η χρήση ήπιων προϊόντων για την καθημερινή υγιεινή, η αποφυγή αχρείαστων κολπικών πλύσεων και η τακτική επίσκεψη στον γυναικολόγο βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας της περιοχής και στην έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων. Δεν υπάρχει λόγος μια γυναίκα να υποφέρει σιωπηλά από κάτι που αντιμετωπίζεται εύκολα και με σεβασμό στη μοναδικότητα του σώματός της.
Γενικά, η κολπική ξηρότητα δεν είναι απλώς μια φυσιολογική κατάσταση που πρέπει να υπομείνετε, είναι ένα πρόβλημα με πολλές διαθέσιμες και αποτελεσματικές λύσεις. Το πρώτο βήμα είναι να δώσετε προτεραιότητα στη δική σας ευεξία και να μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Εάν νιώθετε ενόχληση, ξηρότητα, πόνο ή απλά κάτι «δεν είναι όπως παλιά», μην διστάσετε να το συζητήσετε με το γυναικολόγο σας. Η λύση μπορεί να είναι πιο απλή απ’ όσο νομίζετε. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος Δρ. Γεώργιος – Μάριος Μακρής μπορεί να προσφέρει λύση σε κάθε γυναίκα που ταλαιπωρείται από κολπική ξηρότητα.
Leave a reply